De term cannelloni komt van het Italiaanse woord canna, wat ‘buis’ of ‘pijpje’ betekent, en het verwijst naar de cilindervormige pasta of opgerolde vellen die als buisjes worden gevuld. In Italië vind je variaties waarbij de vulling en de saus flink verschillen per streek. Meestal gaat het om pasta (de “cannelloni pasta”) die je kunt vullen met ricotta, spinazie, gehakt of andere ingrediënten.
De exacte oorsprong van cannelloni is niet helemaal duidelijk, en er zijn meerdere verhalen. Sommige bronnen geven aan dat de term rond de twintigste eeuw opkwam. Andere bronnen beweren dat een chef in de streek van Amalfi, Italië, rond 1924 een variant bedacht. Ook wordt genoemd dat al in de Romeinse tijd pasta met vulling bestond, waaruit later de moderne versie evolueerde. Het is interessant dat in Catalonië het gerecht ook flink ingeburgerd is geraakt, en daar traditions heeft.
Cannelloni heeft een rijke geschiedenis die door vele keukens heen loopt, en de vorm en vulling kunnen flink variëren.
Als je een gerecht maakt met cannelloni, dan valt een aantal zaken op. Ten eerste de pasta zelf: doorgaans vellen of buisjes die nog gevuld moeten worden. De term “cannelloni pasta” benadrukt dat het geen gewone spaghetti of penne is, maar een vorm die zich goed leent voor vullen en bakken. Een tweede kenmerk is de vulling: vaak zie je een combinatie van groenten (zoals spinazie), ricotta-kaas, en soms vlees of vis. Zo is de combinatie “cannelloni spinazie ricotta” vrij gangbaar en wordt in tal van recepten toegepast. Tot slot de saus: meestal is er een tomatensaus of bechamelsaus die samen met de gevulde pasta in de oven gaat. De bovenzijde wordt vaak gegratineerd met kaas. Hierdoor krijgt het gerecht een fijn contrast tussen zachte vulling, romige saus en een licht krokant laagje bovenop.
Je kunt cannelloni maken voor een gezellige maaltijd met familie of vrienden. Omdat de bereiding wat tijd vraagt (vullen, saus maken, schikken in ovenschaal en bakken) leent het zich voor een wat rustiger kookmoment. Stel dat je kiest voor een “cannelloni spinazie ricotta” variant: eerst bereid je de spinazie en ricotta-mix, je vult de buisjes of vellen, maakt een saus en dan gaat alles de oven in. Een bekend recept heeft als ingrediënten onder andere spinazie, ricotta, pastabuisjes en tomatenblokjes. De keuze voor ingrediënten bepaalt de smaak en textuur. En zoals gezegd: de pasta die je gebruikt, de vulling en de saus kunnen allemaal aangepast worden. Daarbij is het handig vooraf de oven voor te verwarmen en te zorgen dat de pastabuisjes of vellen de juiste vorm hebben zodat vullen soepel verloopt.
De combinatie van spinazie en ricotta is populair omdat de romige ricotta mooi samenwerkt met de spinazie, terwijl de saus en de gratinlaag het geheel afmaken. In dit type recept zie je bijvoorbeeld dat de spinazie geslonken wordt, daarop de ricotta wordt gemengd, royaal op smaak gebracht met nootmuskaat en peper. Vervolgens vul je de cannelloni-pijpjes, giet er de tomatensaus over of bechamel, bestrooi met kaas en bak in de oven. Deze variant is vegetarisch en doet het goed als hoofdgerecht. Omdat de vulling vrij mild is, kun je er een frisse salade of simpel bijgerecht naast serveren.
Je kunt variëren met de vulling van de cannelloni door bijvoorbeeld vlees of vis toe te voegen of andere groenten. Zoals een recept vermeldt: afhankelijk van de regio in Italië kun je bijvoorbeeld zeebanket-vulling vinden in de kustgebieden of paddestoelen in bergachtige streken. Ook kun je experimenteren met de saus: een klassieke tomatensaus werkt altijd, maar soms zie je béchamel of een combinatie van saussoorten. Verder kun je zelf pastavellen maken of kiezen voor kant-en-klaren cannelloni-pijpjes. Houd rekening met baktijd en of de pasta voorgekookt moet worden of niet. Bijvoorbeeld bij verse lasagnevellen opgerold tot buisjes. Denk dus aan het even uitlekken van vocht bij spinazie, zodat de vulling niet te slap wordt, en zorg dat de ovenschaal goed ingevet is om aankoeken te vermijden.
Cannelloni is een veelzijdig pastagerecht waarmee je creatief kunt zijn. Of je kiest voor de klassieker met spinazie en ricotta of voor een variant met vlees, vis of andere groenten, de opbouw is vergelijkbaar: pasta vullen, saus erover, gratineren. De combinatie van zachte vulling, rijke saus en krokant bovenlaagje maakt het aantrekkelijk om te maken en te eten. Door wat aandacht te geven aan vulling, saus en bakwijze kun je een gerecht neerzetten dat zowel klassiek als eigenzinnig kan zijn.
Ingrediënten
Bereiding
Met dit recept heb je een goed uitgangspunt om zelf aan de slag te gaan met cannelloni, en je kunt later variëren zoals je wil met bijvoorbeeld vlees of andere groenten.