.png)
Het woord saganaki is afgeleid van sagani, wat een pan met twee handvatten betekent. De toevoeging “-aki” is een verkleinwoord, wat je ongeveer kunt vertalen als “klein pannetje”. In de Griekse keuken is deze panvorm een van de manieren om klaar te maken wat later saganaki wordt genoemd. Traditiegewijs wordt kaas in een kleine pan verwarmd tot hij bubbelt en een korst ontwikkelt; later voeg je soms citroensap toe voor frisheid.
De klassieke saganaki is de variant met kaas: je snijdt een stevig stuk kaas (zoals graviera, halloumi, kefalotyri of feta) en bak of grill het totdat het zacht en goudkleurig is. Bij sommige restaurants wordt op het laatst ouzo over de kaas gegoten en aangestoken, zodat het gerecht kort flambé wordt geserveerd.
Af en toe kom je varianten tegen zoals mosselen saganaki of een andere combinatie met vis of schelpdieren. In zulke gevallen staat het gerecht in een saus en wordt het samen met kaas geserveerd.
Niet elke kaas leent zich even goed voor saganaki. De kaas moet stevig genoeg zijn om niet in drab te veranderen bij verhitting, maar ook smeuïg genoeg om aangenaam van textuur te zijn. Typische keuzes zijn graviera, kefalograviera, halloumi en kefalotyri.
Er bestaat ook een specifieke “saganaki cheese” in de traditionele Griekse en Turkse streken, waarbij de kaas wordt gemaakt uit schapen-, geiten- of koemelk, al dan niet in combinatie. Soms wordt die kaas op smaak gebracht met kruiden zoals tijm of zelfs lichte rooksmaak. Deze kaas kan als basis dienen voor het bakken in saganaki-stijl, al is het niet bij alle gerechten noodzakelijk om een speciaal “saganaki cheese” te gebruiken.
Een populaire variant is feta saganaki: blokken feta worden licht bestoven met bloem of paneermeel en vervolgens gebakken in olijfolie tot ze warm en licht krokant zijn. Soms wordt er citroensap toegevoegd vlak voor het serveren. De stevige structuur van feta zorgt ervoor dat het niet uit elkaar valt bij verhitting. Feta saganaki wordt vaak aangeboden als voorgerecht, vaak met brood om de kaas en sappen op te smeren.
Met name in Griekenland zie je feta saganaki als een eenvoudig en smakelijk gerecht dat weinig ingrediënten vereist, maar toch voldoende smaak levert door de combinatie van zoutige kaas en warme olie.
Een andere geliefde variant is shrimp saganaki (ook wel garides saganaki genoemd). Hierbij worden garnalen gecombineerd met een kruidige tomatensaus, knoflook, kruiden en een topping van feta. De garnalen worden in de saus zacht gegaard, waarna de kaas erbovenop komt en het geheel kort in de oven of onder de grill wordt gezet zodat de feta iets smelt of bruin wordt.
Door de combinatie van de ziltige smaak van de garnalen, de zurige tonen van tomaat en de romigheid van feta ontstaat een gebalanceerd gerecht waarin elke component een rol speelt. Sommige recepten gebruiken ouzo om extra diepte te geven aan de saus; anderen kiezen voor witte wijn als alternatief.
Shrimp saganaki kun je serveren met brood, rijst of pasta, om de saus op te vangen.
Voor alle varianten geldt dat een goed pannetje met twee handvaten (of een ovenvaste koekenpan) een voordeel is, omdat je het gerecht deels op het fornuis en deels in de oven of onder de grill kunt afmaken. Bij het bakken van kaas moet je matige hitte gebruiken zodat de buitenkant een korst vormt terwijl de binnenkant warm wordt. Te hoge temperatuur kan verbranden.
Als je kaas eerst door wat bloem haalt, krijg je een iets krokantere buitenlaag en extra textuur. Bij feta saganaki zie je vaak dat de kaas licht bestoven wordt alvorens in olie te bakken. In varianten met garnalen of andere ingrediënten is het belangrijk dat de saus niet te veel vocht bevat, zodat het gerecht niet zompig wordt; kook de tomatensaus wat in zodat hij geherbalanceerd is.
Zorg ervoor dat je niet te veel extra zout toevoegt wanneer je feta gebruikt, want feta bevat al zoutigheid. Verse kruiden zoals peterselie of oregano kunnen aan het eind frisheid brengen. Een paar druppels citroensap bij het serveren kan ook de smaken opfrissen.
Saganaki werkt goed als voorgerecht, als onderdeel van een tafeltje met mezze-gerechten of zelfs als lichte hoofdschotel in combinatie met brood of granen. De combinatie van warme kaas, hartige tonen en textuur maakt het aantrekkelijk om te delen. Bij shrimp saganaki zit je in een gourmet-richting waarin vis en kaas samenkomen in één pan, wat zorgt voor een rijk ensemble van smaken.
Je proeft bij saganaki vaak de olijfolie, de karakteristieke smaak van de kaas (vaak licht zout, soms licht rokerig of kruidig), een vleugje citroen of zuur, en (in de varianten met tomaat of garnalen) de frisheid en umami van tomaten en saffraan of kruiden.
Ingrediënten
Bereiding
Hopelijk inspireert dit je om saganaki, feta saganaki of shrimp saganaki zelf uit te proberen. Laat gerust weten als je variaties zoekt of hulp bij aanpassingen wil!
